Polska: Rzecz o 22 lipca

Współcześnie 22 lipca to w Polsce dzień jak co dzień. Uczniom pozostała jeszcze ponad połowa wakacji, panuje więc wciąż luźna letnia atmosfera. Starsi jednak, oraz ci spośród młodszych. którzy nieco bardziej interesują się historią, pamiętają. że kiedyś data ta miała dużo większe znaczenie.

Kto i dlaczego ,,ukradł’’ 11 listopada?

Gdy pod koniec II wojny światowej Polska znalazła się pod kontrolą sił sowieckiego okupanta, w ślad za ofensywą militarną szła ofensywa ideologiczna i propagandowa. Czerwonoarmistów przedstawiano jako wyzwolicieli, a komunistyczną okupację jako początek nowej, świetlanej epoki w dziejach narodu. Nowy reżim niezwłocznie podjął wysiłki na rzecz budowania nowej tożsamości społecznej ukutej na wzór sowiecki. Jednym z ważnych elementów tych starań była walka z symbolami dawnej Polski. Komuniści nie mogli rzecz jasna zaakceptować ,,burżuazyjnego” i ,,reakcyjnego” Narodowego Święta Niepodległości obchodzonego 11 listopada. Zniesiono je ustawą Krajowej Rady Narodowej dnia 22 lipca 1945 r. I to właśnie ów dzień- 22 lipca, miał zastąpić 11 listopada w sercach i umysłach Polaków. Dlaczego wybrano akurat tę datę? Otóż rok wcześniej, 22 lipca 1945 ogłoszono Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Organ ten, rzecz jasna w pełni kontrolowany z Moskwy, miał jakoby kierować odbudową polskiej państwowości na ziemiach wyzwalanych spod niemieckiej okupacji. W rzeczywistości jednak jego powstanie stanowiło tylko próbę legitymizacji narzuconego nam siłą nowego reżimu.

Obchody i funkcja

Narodowe Święto Odrodzenia Polski, tak brzmiała bowiem oficjalna nazwa święta 22 lipca, była najważniejszym świętem państwowym w PRL. Aby zbudować pozytywny wizerunek święta w społeczeństwie, organizowano liczne uroczystości, pochody i zabawy. Popularne były także festyny, na których między innymi prowadzono sprzedaż trudno dostępnych towarów spożywczych. 22 lipca wykorzystywano też regularnie jako symboliczną datę do ogłaszania kolejnych ,,sukcesów” władzy ludowej. 1949 – oddanie do użytku warszawskiej Trasy W-Z. 1952 – uchwalenie Konstytucji PRL. 1954 – oddanie do użytku krakowskiej Huty im. Lenina. 1955 – oddanie od użytku warszawskiego Pałacu Kultury i Nauki. Do wszystkich tych wydarzeń (oraz wielu innych) doszło właśnie 22 lipca.

Gdy 22 lipca odszedł do lamusa…

Komunistom się nie udało. W sercach ludzkich wciąż tkwiła pamięć o 11 listopada, nawet jeśli nie wolno go było jawnie świętować. Naród nie płakał, gdy dnia 6 kwietnia 1990 r. Sejm większością 182 głosów ,,za”, przy 56 głosach ,,przeciw” i 39 wstrzymujących się, zniósł Narodowe Święto Odrodzenia Polski, przy głośnym sprzeciwie pozostałości reżimu komunistycznego z Wojciechem Jaruzelskim na czele. Kiedy w listopadzie po raz kolejny świętować będziemy radosną Rocznicę Odzyskania Niepodległości, pamiętajmy o czasach, gdy próbowano odebrać nam 11 listopada.