Rolnictwo: Krowie ciekawostki
Trudno nawet zacząć opisywać ogrom znaczenia, jakie miało dla ludzkości udomowienie zwierząt. Początek hodowli był, obok uprawy roślin, absolutnie kluczowym elementem, który pozwolił nam na przejście od koczowniczego do osiadłego trybu życia, a więc i powstanie cywilizacji. Warto więc choć pobieżnie przyjrzeć się historii tej niezmiernie istotnej dziedziny. Za przykład niechaj posłuży skromna, acz jakże ważna krowa.
Skąd się wzięło bydło
Udomowienie, zwane również domestykacją (z łac. domesticus – domowy) jest to uwarunkowany dziedzicznie proces przekształcania się cech fizycznych, rozwojowych i psychicznych zwierząt dzikich na skutek długotrwałego ludzkiego oddziaływania. Jego celem jest, rzecz jasna, rozwój cech korzystnych z punktu widzenia człowieka, czyli najczęściej ich gospodarczej użyteczności. Pierwszy etap udomowienia, czyli oswajanie zwierząt, rozpoczęto w celu efektywniejszego ich wykorzystywania oraz zapewnienia łatwiejszego i nieograniczonego dostępu do nich. Do pierwszych przypadków udomowienia doszło jeszcze w epoce kamienia gładzonego i proces ten był kontynuowany przez następne tysiąclecia. Bydło domowe, zwierzę z rzędu parzystokopytnych, rodziny wołowatych, wywodzi się od udomowionych turów europejskich. Naukowcy przyjmują, że jego domestykacja nastąpiła niezależnie od siebie w wielu miejscach świata i w różnym czasie. Najstarsze odkryte dotąd ślady udomowionego bydła odkryto w wykopaliskach dotyczących kultur Mezopotamii i oszacowano na około 8000 lat. Początkowo to pra-bydło używane było głównie jako źródło pokarmu, potem zaś doceniono jego rolę jako źródło siły roboczej. Co ciekawe, mleczne użytkowanie krów nastąpiło znacznie później, najprawdopodobniej w starożytnej Grecji, ok. 1000 lat p.n.e.
Bydło bydłu nie równe
W zootechnice nazewnictwo osobników bydła domowego zależy od płci i wieku. Nazwa dorosłego samca to buhaj, stadnik albo byk, zaś samca młodego to buhajek lub byczek. Dorosła samica to krowa, zaś młoda samica przed pierwszym wycieleniem to jałówka. Młody osobnik niezależnie od płci to cielę. Młode osobniki bydła domowego płci męskiej to byczki albo buhajki. Samice osiągają dojrzałość płciową w wieku około 6 miesięcy. Ciąża krowy trwa ok. 280 dni i w zdecydowanej większości przypadków (96-98%) jest pojedyncza. Maksymalna długość życia przedstawicieli gatunku to około 20 lat, ale wartość hodowlana kończy się 5 lat wcześniej. Masa ciała zależy od konkretnej rasy i waha się w granicach od 400 do nawet 1000 kg. Występuje także wielka różnorodność ubarwień. Może być ono jednobarwne, płowe, czarne, rudoczerwone, kawowe, niemal białe albo łaciate.
,,Czarna krowa w kropki bordo
Joanna Kulmowa, wiersz Czarna krowa w kropki bordo
gryzła trawę, kręcąc mordą.
Kręcąc mordą i rogami
gryzła trawę wraz z jaskrami.’’
