Biznes: Konferencja NBP - Zmiany strukturalne w gospodarkach krajów Europy Środkowej podczas i po pandemii COVID
Narodowy Bank Polski poinformował, że w Warszawie odbyła się 3. edycja wspólnej konferencji międzynarodowej Narodowego Banku Polskiego (NBP) i Magyar Nemzeti Bank (MNB) pt. Structural Changes in Central European Economies During and After the Covid Pandemic (Zmiany strukturalne w gospodarkach krajów Europy Środkowej podczas i po pandemii COVID).
Konferencję otworzyli Prezes NBP prof. Adam Glapiński oraz Prezes MNB György Matolcsy. Wystąpienie inauguracyjne wygłosił Sekretarz Generalny Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) Mathias Cormann.
Prezes NBP prof. Adam Glapiński w swoim wystąpieniu powiedział:
[…] od wybuchu pandemii [COVID-19] na całym świecie potwierdzono około 230 mln przypadków zachorowań oraz 5 mln zgonów. Niestety, dla nas, decydentów, problem zdrowotny był tylko częścią zagadnienia, ponieważ globalna gospodarka ucierpiała również. W 2020 r., kiedy to w większości krajów świata wprowadzono obostrzenia, ograniczenia podróży oraz daleko idące restrykcje sanitarne, zaś międzynarodowe łańcuchy dostaw zostały czasowo zakłócone, globalne PKB (w cenach stałych) zmalało o 3,6 proc.
Wpływ pandemii COVID-19 nie był jednakże jednolity w całej globalnej gospodarce. […]
Pytanie brzmi, jak trwałe będą zmiany strukturalne spowodowane przez COVID? Z jednej strony można utrzymywać, że kiedy tymczasowy szok pandemiczny ustąpi, gospodarka powinna wrócić do równowagi długookresowej. Z drugiej strony, istnieje spora przestrzeń dla efektów histerezy – związanych z bankructwami, rosnącym bezrobociem oraz utratą kapitału fizycznego i ludzkiego – które mogą takie przejściowe zmiany utrwalić.
Właśnie mając na uwadze negatywne skutki histerezy, rządy i banki centralne na całym świecie podjęły kroki w celu przeciwdziałania ekonomicznym skutkom pandemii. […]
W szczególności NBP wsparł rządowy program tarczy antykryzysowej, tnąc w odpowiednim momencie stopy procentowe i wykorzystując niestandardowe narzędzia polityki pieniężnej, takie jak zakupy obligacji, już w pierwszej fazie przestojów.
Naszą odpowiedź na pandemię można określić jako niezwłoczną, prewencyjną, szeroko zakrojoną i elastyczną. Nie ma wątpliwości, że reakcja ta była zarówno konieczna, jak i właściwa.
NBP był pierwszym bankiem centralnym w regionie EŚW, który obniżył stopy procentowe, a następnie od razu podjął dodatkowe działania łagodzące warunki finansowania, takie jak uruchomienie programu zakupu aktywów. Działania NBP okazały się skuteczne, jeśli chodzi o akomodację pieniężną. Przede wszystkim przyczyniły się do istotnego spadku rentowności obligacji państwowych (pomimo znacznego zwiększenia potrzeb pożyczkowych państwa) oraz znacznego spadku oprocentowania kredytów bankowych. W efekcie, koszty finansowania i obsługi zadłużenia w gospodarce polskiej znacznie spadły i zagwarantowana została płynność na rynku obligacji. Dzięki temu wpływ pandemii na polską gospodarkę był bardzo łagodny, recesja bardzo płytka, i ograniczone zostały niekorzystne zjawiska na rynku pracy, który może się obecnie pochwalić z jedną z najniższych stóp bezrobocia w UE.
Programy tarczy fiskalnej wraz z ekspansywną polityką pieniężną okazały się bardzo skuteczne. Dziś możemy już potwierdzić, że efekty histerezy, jakich się obawialiśmy, nie zmaterializowały się, a gospodarka światowa – także dzięki rekordowo szybkiemu opracowaniu szczepionek i ich rozpowszechnieniu – w 2021 r. podnosi się już po covidowym kryzysie z 2020 r. […]
Jak podkreślił prezes banku centralnego Polski:
Niniejsza konferencja przyjmuje oczywiście środkowoeuropejski punkt widzenia. Dlatego zasadne jest postawienie pytania o charakterystyczne cechy strukturalne naszych gospodarek, mogące mieć wpływ na perspektywy makroekonomiczne naszego regionu w trakcie i po zakończeniu pandemii. […] Po pierwsze wiemy, że w gospodarkach środkowoeuropejskich – w porównaniu z resztą kontynentu – wzrost zależy w stosunkowo dużym stopniu od konkurencji wewnętrznej i spożycia krajowego. Gospodarki te łączą stosunkowo niewielką zależność od turystyki z dużą zależnością od branż podatnych na automatyzację. Jesteśmy ponadto mocno zintegrowani z regionalnymi i globalnymi łańcuchami wartości. Nasz udział w globalnym handlu towarów i usług również rośnie, ale dalsza konwergencja z najbardziej zaawansowanymi krajami w znaczącym stopniu uzależniona jest od zdolności do zwiększenia innowacyjności. […]
Mam nadzieję, że dzisiejsze dyskusje na temat zmian strukturalnych w gospodarkach Europy Środkowej w trakcie i po pandemii spotkają się z Państwa żywym odzewem – dodał na koniec wystąpienia Prezes NBP.
W konferencji wzięli udział wysokiej rangi przedstawiciele międzynarodowych instytucji finansowych, zagranicznych banków centralnych oraz wiodących ośrodków naukowych.
