Centrum Kulturalne w Przemyślu, Muzeum Archidiecezjalne w Przemyślu, Muzeum Kresów w Lubaczowie oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na międzynarodową konferencję naukową „Miasta Kresów Dawnej Rzeczypospolitej. Źródła, stan badań i perspektywy badawcze”, która odbędzie się 24 października 2025 roku w siedzibie Muzeum Archidiecezjalnego w Przemyślu. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny i otwarty dla wszystkich zainteresowanych historią oraz dziedzictwem Kresów.
Konferencja stanowi część działań Portalu Muzeum Dziedzictwa Kresów Dawnej Rzeczypospolitej, który promuje wiedzę o dziejach i kulturze dawnych ziem wschodnich Rzeczypospolitej.
Spotkanie badaczy z Polski, Litwy i Ukrainy
Wydarzenie zgromadzi wybitnych naukowców z Polski, Litwy i Ukrainy, którzy w trakcie czterech sesji tematycznych przedstawią najnowsze wyniki badań nad historią miast kresowych – od późnego średniowiecza po początek XX wieku. Uczestnicy konferencji będą mieli okazję poznać bogactwo źródeł archiwalnych, rejestrów podatkowych oraz opracowań dotyczących życia codziennego, religijnego i gospodarczego dawnych ośrodków miejskich.
Program i tematy konferencji
Podczas konferencji zaplanowano cztery bloki tematyczne, które przybliżą różnorodne aspekty funkcjonowania miast kresowych. Wśród nich znajdą się m.in.:
-
Źródła do dziejów miast kresowych,
-
Archiwa i rejestry podatkowe,
-
Życie religijne i wielowyznaniowe,
-
Studia przypadków wybranych miast.
Prelegenci podejmą tematykę rozwoju społecznego i kulturowego dawnych miast, zwracając uwagę na ich złożony charakter – miejsca, gdzie przez stulecia współistniały różne kultury, religie i narody.
Znani naukowcy w gronie prelegentów
Wśród zaproszonych gości znaleźli się znani historycy, archiwiści i badacze dziejów Kresów, m.in.:
-
dr Bogdana Petryszak – Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie,
-
dr hab. Tomasz Kargol, prof. UJ – Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego,
-
dr Volodymyr Dolinovskyi – Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy,
-
dr hab. Bernadetta Manyś, prof. UAM – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
-
dr hab. Dorota Wereda – Uniwersytet w Siedlcach,
-
dr docent Domininkas Burba – Uniwersytet Witolda Wielkiego w Wilnie,
-
dr hab. Grzegorz Chajko, prof. UPJPII – Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie,
-
dr hab. Irena Wodzianowska – Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II,
-
dr hab. Arkadiusz Janicki i dr hab. Iwona Janicka, prof. UG – Uniwersytet Gdański,
-
dr hab. Krzysztof Ślusarek – Uniwersytet Jagielloński,
-
dr hab. Mariusz Korzeniowski, prof. UMCS – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, który zaprezentuje referat „Polacy w przestrzeni miejskiej Kijowa w latach 1905–1918”.
Miasta Kresów jako świadkowie historii
Organizatorzy podkreślają, że konferencja ma nie tylko charakter naukowy, ale także popularyzatorski. Celem wydarzenia jest ukazanie miast kresowych jako wielowymiarowych ośrodków życia społecznego, religijnego i gospodarczego, które przez stulecia współtworzyły dziedzictwo Rzeczypospolitej.
Spotkanie w Przemyślu będzie okazją do wymiany doświadczeń między badaczami, instytucjami kultury i osobami zainteresowanymi historią Kresów – zarówno z perspektywy naukowej, jak i pasjonackiej.


