Polska i Świat: Utonięcia – nieszczęśliwa skaza wakacji nad wodą

Wystartował sezon urlopowy, a wraz z nim wypoczynek nad morzem, jeziorem lub w przydomowym basenie. Skazą na tego typu sposobie spędzania wolnego czasu są setki ofiar, które corocznie pochłania woda. Brawura i alkohol to wciąż najczęstsze przyczyny utonięć w naszym kraju. Na każde 100 tys. mieszkańców Polski, dwie osoby ponoszą śmierć w wodzie. Statystyka wskazuje, że ryzyko utonięcia w naszym kraju jest dwukrotnie wyższe, niż w pozostałych krajach Unii Europejskiej.

Jak podają policyjne statystyki:

• w roku 2018 utonęło 545 osoby, w tym 77 kobiet
• w roku 2019 utonęło 456 osób, w tym 49 kobiet
• tylko w czerwcu bieżącego roku utonęło 70 osób
• w 2020 roku na terenie Polski odnotowano 483 wypadki tonięcia, w wyniku których utonęło 460 osób, w tym pięcioro dzieci do 7 roku życia. Niestety z wiekiem, liczba ofiar wzrastała, tzn. liczba osób po pięćdziesiątym roku życia, które zmarły w wyniku utonięcia stanowiła aż 223. Spośród wszystkich ofiar w 2020 roku, woda pochłonęła 48 kobiet.

Do najczęstszych przyczyn utonięcia można zaliczyć kąpiel w miejscu niestrzeżonym, lecz nie zabronionym, nieostrożność w czasie przebywania nad wodą, nieostrożność w czasie łowienia ryb, kąpiel w miejscu zabronionym oraz spożywanie alkoholu. Ze statystyk wynika, że najbardziej niebezpieczne są rzeki, najmniej ofiar zwykle pochłania morze, jednak do tragedii dochodzi również w jeziorach, stawach, zalewach, a także basenach przydomowych.

Jak rozpoznać osobę, która się topi?

Obraz topiącej się osoby zwykle odbiega od tego, który znamy z telewizji. Znamienne machanie rękami i wołanie o pomoc, tylko w części przypadków ma swoje potwierdzenie w sytuacji realnego zagrożenia. Usta topiącej się osoby zalewa woda, więc w momencie kiedy ma dostęp do powietrza, stara się go nabrać w płuca i nie ma czasu, ani siły krzyczeć. Jak możemy rozpoznać tonącą osobę ? Amerykański naukowiec i ratownik wodny Francesca A. Pia opracował zestaw charakterystycznych symptomów, dzięki którym możemy rozpoznać, że dana osoba potrzebuje pomocy:

• głowa w wodzie, usta na poziomie lustra wody
• głowa przechylona do tyłu i otwarte usta
• szklane oczy i puste spojrzenie
• zamknięte oczy
• próby płynięcia na plecach
• włosy opadające na czoło lub oczy
• nogi nie pracują, pozycja pionowa
• gwałtowne łapanie powietrza
• nieudane próby płynięcia w określonym kierunku.

Wiele osób udałoby się uratować, gdyby inni plażowicze na czas zwrócili uwagę na powyższe sygnały. Ratownicy uczulają, że zdarzają się przypadki, gdzie dziecko tonęło w bliskiej odległości od rodziców, a oni nie byli tego świadomi.

Jak pomóc osobie tonącej?

Zadzwoń pod numer alarmowy 112 lub numer ratunkowy nad wodą: 601 100 100. Jeśli plaża jest strzeżona, zawołaj ratownika. Nie próbuj nikogo ratować w wodzie, jeśli sam nie umiesz pływać. Oceń sytuację i wybierz najodpowiedniejszą metodę wyciągnięcia tonącego. Jeśli osoba znajduje się blisko brzegu, podaj wiosło, gałąź lub część ubrania. Ratownicy nie zalecają podawać tonącemu własnej dłoni. Osoba topiąca się ma bardzo silny chwyt, przez co może nas wciągnąć do wody. Możemy również wykorzystać łódkę lub inny sprzęt pływający. Udzielanie pomocy bez użycia sprzętu stosujemy w ostateczności.

Po skoku do wody i dopłynięciu do tonącego, należy spróbować nawiązać z nim kontakt będąc poza zasięgiem jego ramion. Zwykle kontakt jest utrudniony ze względu na szok, który towarzyszy tonięciu. Próbujemy obezwładnić taka osobę i doholować do brzegu.

Zasady bezpiecznego wypoczynku

Korzystaj z kąpieli w wyznaczonych miejscach, pod opieką ratownika. Nie kąp się w miejscach zakazanych. Nie wolno pływać na odcinkach szlaków żeglugowych oraz w pobliżu urządzeń i budowli wodnych (mostów, zapór, portów itp.). Miej nadzór nad swoimi dziećmi, nawet jeśli potrafią pływać. Jedno zachłyśnięcie może skończyć się utonięciem. Nie wskakuj do wody, jeśli Twoja skóra jest mocno nagrzana przez słońce. Skorzystaj wcześniej z prysznica lub ochlap ciało wodą, aby zapobiec szokowi termicznego, skurczowi lub omdleniu. Nie skacz do wody (na główkę!) i nie pływaj w miejscach nieznanych, zarośniętych przez wodorosty, gdzie nie znasz głębokości ani ukształtowania dna. Stosuj się do poleceń ratownika, nie pływaj podczas burzy, mgły czy w nocy. Nigdy nie wchodź do wody pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających.

Suche i wtórne utonięcia

Suche utonięcie? Brzmi niedorzecznie, niestety zbiera żniwo. Suche lub wtórne utonięcia zdarzają się głównie u małych dzieci, zwykle kilka dni po kąpieli w basenie, morzu, a nawet w wannie.

Suche utonięcie to sytuacja, w której do gardła lub nosa dziecka dostaje się stosunkowo niewielka ilość płynu. Dochodzi wtedy do pobudzenia nerwu znajdującego się w krtani, skurczu głośni, a w rezultacie do utraty przytomności z powodu niedotlenienia.
Utonięcie wtórne następuje wtedy, gdy do płuc dostaje się woda, powodując ich obrzęk. Płyn, który znajduje się w płucach, powoduje zaburzenia w przepływie tlenu do krwi, co prowadzi do uduszenia. Wydawać by się mogło, że powyższe przypadki należą do niezwykłej rzadkości, mogą jednak powodować nawet 15 % wszystkich przypadków utonięć. Jeśli po kąpieli, nagle u dziecka pojawia się nieustający kaszel, skrajne zmęczenie, trudności w oddychaniu i ból w klatce piersiowej – bezzwłocznie reagujmy!