Świat: Afganistan, grobowiec imperiów

Doniesienia medialne ze sceny międzynarodowej zdominował ostatnio jeden temat. Kolejny raz oczy wszystkich zwrócone są na Afganistan.

Cały świat obserwował z niedowierzaniem wydarzenia w Afganistanie a, administracja prezydenta Bidena stawia czoła kolejnej bezprecedensowej kompromitacji. Stany Zjednoczone, po prawie dwudziestoletniej obecności militarnej w Afganistanie, wycofały się stamtąd w popłochu. W niektórych kręgach  mówi się o największej amerykańskiej porażce i hańbie od czasu wojny w Wietnamie. Talibom udało się nawet przejąć pewną ilość amerykańskiego sprzętu. Nie jest to jednak pierwszy w historii przypadek, gdy wielkie światowe imperium ,,łamie sobie zęby’’ na tej niegościnnej krainie. Nie bez powodu historycy nazywają niekiedy Afganistan Grobowcem Imperiów.

Boleśnie przekonali się o tym Brytyjczycy, kilkukrotnie toczący wojny w Afganistanie. Armia brytyjska wkraczała  trzykrotnie, w 1839, 1879 i 1919 Były to próby umocnienia swojej pozycji politycznej w tym rejonie świata i tym samym ograniczenie wpływów rosyjskich w Azji środkowej. Za każdym jednak razem marionetkowy władca osadzany przez nich na tronie zostawał szybko obalany.

Jesze większe znaczenie w skali świata był konflikt toczony w Afganistanie przez Związek Radziecki. Armia czerwona przekroczyła granicę w grudniu 1979 roku aby wspomóc chwiejną władzę afgańskich komunistów, rządzących w kraju raptem od 1978. Dziesięcioletni konflikt pociągnął za sobą ogromne straty. Wedle różnych szacunków, od 562 000 do 2 000 000 Afgańczyków poniosło śmierć a kilka milionów uciekło z kraju jako uchodźcy do Pakistanu i Iranu. Mimo tego opór miejscowych był na tyle mocny że Sowieci, sami ponosząc duże straty, zmuszeni byli w końcu się wycofać. Ciężar jakim dla niewydolnej sowieckiej gospodarki była wojna w Afganistanie przyczynił się do upadku komunistycznego państwa.

Wiele jest przyczyn które sprawiają, że Afganistan jest tak bardzo trudnym miejscem do prowadzenia wojny. Na przykład geograficzne ukształtowanie terenu utrudnia logistykę, przemieszczanie ludzi i sprzętu staje się ogromnym kłopotem. Ponadto kraj zamieszkany jest przez wiele różnych plemion należących do odmiennych grup etnicznych, często ze sobą skłóconych. Sprawia to że niezwykle trudno jest ,,dogadać się’’ z wystarczającą liczbą miejscowych dla zapewnienia wewnętrznego spokoju. Niezwykle duże znaczenie ma też oczywiście hardy charakter tubylców, zawzięcia walczących z każdym kogo postrzegają jako ,,okupant’’.

Cały świat z zapartym tchem obserwuje wydarzenia w Afganistanie. Powstała polityczna próżnia i niektóre państwa, jak na przykład Chiny, już ostrzą sobie zęby aby powiększyć swoje wpływy w regionie. Przyszłość pozostaje niepewna.