Zdrowie: Scyntygrafia - badanie izotopowe różnych narządów.

Scyntygrafia to badanie izotopowe. Wykorzystując izotopy, specjaliści medycyny nuklearnej zaglądają w głąb m.in. serca, kości, nerek, wątroby, płuc, a nawet mózgu.  

Dzięki scyntygrafii ocenia się wielkość, kształt i położenie konkretnego narządu, jego funkcjonowanie. Jest to badanie izotopowe – na wstępie dostaje się dożylnie niewielką dawkę izotopów promieniotwórczych (tzw. radioznaczników).

Dawkę ustala lekarz, biorąc pod uwagę m.in. wagę pacjenta. Scyntygrafię wykonuje się tylko na zlecenie lekarza. W zależności od narządu, który poddawany jest badaniu, trwa minuty, kilka godzin, czasem parę dni.

Radioizotopy używane w badaniach scyntygraficznych emitują promieniowanie gamma. Pochłonięta przez ciało dawka jest absolutnie bezpieczna dla zdrowia.

Izotopy stosowane w diagnostyce radioizotopowej rozpadają się w niedługim czasie, są wydalane z organizmu.

Jak wygląda scyntografia ?

Do większości badań izotopowych nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Zwykle nie trzeba być na czczo – wyjątkiem jest tu np. cholescyntygrafia (ocena dróg żółciowych). Małym dzieciom najczęściej podaje się środek uspokajający, żeby w czasie badania za bardzo się nie poruszały.

Niektóre badania wykonuje się zaraz po podaniu radioznacznika. Czasami trzeba jednak poczekać (w przypadku tarczycy – ok. 15 min, wątroby – ok. 20 min, kości- ok.3 godz.), aby oceniany narząd zdążył go wchłonąć. Następnie pacjenta umieszcza się przed specjalnym urządzeniem zwanym gammakamerą.

Scyntygrafię wykonuje się w różnych pozycjach, zwykle na leżąco, czasem stojąc, siedząc. Do badania izotopowego nie trzeba się rozbierać, trzeba jednak pozbyć się metalowych przedmiotów, np. monet z kieszeni, paska z klamrą czy biżuterii. 

Niekiedy badaniu poddaje się całe ciało. Pacjent kładzie się na specjalnym, ruchomym łóżku. Powoli przesuwa się ono do przodu, tak, by został „sfilmowany” gammakamerą od stóp do głów. Specjalne czujniki dbają, by została zachowana odpowiednia odległość gammakamery od ciała.

W głowicy gammakamery umieszczony specjalny kryształ, wychwytujący promieniowanie, jakie emituje badany narząd po pochłonięciu radioizotopu. Program zainstalowany w komputerze połączonym z gammakamerą przetwarza dane z głowicy na obraz organu widoczny także na monitorze.

Wynik scyntygrafii zapisuje się w pamięci komputera. Lekarz otrzymuje wydruk zdjęć z dokładnym opisem. Jeśli np. istnieją przerzuty nowotworowe, na wydruku widać całą sylwetkę – zarys ciała, obraz układu kostnego z widocznymi punktami pokazującymi miejsca, gdzie wystąpiły przerzuty.

Po badaniu na ogół nie trzeba zostawać w szpitalu. Należy wypić ok. 1,5 litra wody, herbaty czy soku, by jak najszybciej wydalić wraz z moczem cały radioizotop. 

Do scyntygrafii nie ma przeciwskazań. Nie można jej robić w przypadku kobiet w ciąży lub karmiących piersią.