Rzeszów: Filharmonia – w rytmie Podkarpacia

Muzyka łagodzi obyczaje, głosi znane przysłowie. A im wyższa jej jakość, tym większy ów dobroczynny wpływ, można by dodać. Także i w tej dziedzinie sztuki nasze województwo ma się czym pochwalić.

Preludium koncertu

Historia Filharmonii Podkarpackiej im. Artura Malawskiego sięga 29 kwietnia 1955 r. Odbył się wówczas pierwszy koncert Wojewódzkiej Orkiestry Symfonicznej w Rzeszowie, która stać się miała kluczowym elementem przyszłej filharmonii. Dyrygentem, a później kierownikiem artystycznym orkiestry, był Janusz Ambros. Od samego początku funkcjonowania filharmonii chciano zainteresować jej repertuarem szersze kręgi społeczeństwa. Już w roku 1960 rozpoczęto cykl audycji dla szkół i przedszkoli, kontynuowany zresztą do dziś. Cykl koncertów kameralnych organizowanych od 1961 r. przez związanych z filharmonią muzyków na Zamku w Łańcucie rozwinął się po latach  w niezwykle popularny Muzyczny Festiwal w Łańcucie, ściągający co roku wielu wybitnych twórców i setki melomanów. W roku 1967 zmieniono nazwę orkiestry na Państwową Filharmonię, zaś od 1974 przeniesiono jej siedzibę do nowego budynku, w którym rezyduje do dziś. Pod obecną nazwą omawiana instytucja funkcjonuje od roku 2010.

Pod batutą mistrza

Patronem Filharmonii Podkarpackiej ustanowiona Artura Malawskiego. Ten wybitny kompozytor, pedagog i dyrygent urodził się 4 lipca 1904 roku w Przemyślu. Od wczesnej młodości uczył się gry na skrzypcach, od 1920 studiował w tym zakresie w  Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie W latach 1927–1933 dawał koncerty przede wszystkim w Krakowie, lecz także na falach Polskiego Radia. Gdy uraz lewej ręki zmusił go do zakończenia aktywnej gry na instrumencie, zaczął nauczać skrzypiec i teorii muzyki w tym samym Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, w którym sam pobierał kiedyś nauki. Po II wojnie światowej podjął pracę nauczyciela dyrygentury i kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. W roku 1957 został tam mianowany kierownikiem Katedry Dyrygentury. W latach 1951–1954 należał do Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich. Do jego uczniów należeli między innymi tak znani kompozytorzy jak Krzysztof Penderecki i Wojciech Kilar. Zmarł w 1957 i został pochowany w Krakowie, w kwaterze zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim.

Muzyka, zwłaszcza klasyczna, stanowiła zawsze ważny element kulturalnego dziedzictwa narodów. Państwa i miasta szczycą się wybitnymi wirtuozami i kompozytorami, którzy w nich żyli i działali oraz znakomitymi orkiestrami, które mają w nich swe siedziby. Filharmonia Podkarpacka niewątpliwie stanowi taki powód do dumy dla naszego regionu.